خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ نمایشگاه‌های مختلف گردشگری در جهان همیشه روشی کارآمد برای بازاریابی به شمار می‌آمدند. اکنون نیز به رغم پیشرفت در بازاریابی‌های رسانه‌ای و فناوری اینترنتی همچنان نمایشگاه‌ها به دلایل زیادی سودمند هستند و حذف آنها از دستور کار، موجب از دست رفتن فرصت‌های بزرگی برای رشد می‌شود.
در این نمایشگاه‌ها ممکن است بر روی مخاطبان یا تجارت به مشتری تمرکز شود، اما معمولاً هدفشان جذب عموم مردم است. رویدادهای ترکیبی هم وجود دارد که هم بازدیدکنندگان تجاری و هم مصرف کنندگان را در روزهای جداگانه طبق برنامه ریزی سازمان داده شده، شرکت می‌دهند.
در این نمایشگاه هاست که می‌توان شاهد آخرین پیشرفت‌ها در آن صنعتی بود که برایش نمایشگاه برگزار کرده اند. به دلیل اهمیت برگزاری نمایشگاه‌ها، فعالان صنعت گردشگری نیز نمایشگاه‌های متعددی را برگزار می‌کنند.
این رویدادهای سفر و گردشگری تقریباً در بیشتر کشورهای دنیا وجود دارد منتها باید از بین آنها نمایشگاه مناسب را انتخاب و در آن شرکت کرد.
یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده انتخاب نمایشگاه‌های بین المللی گردشگری حضور برندهای مطرح، اطلاعات بازدیدکنندگان قبلی، شرکت‌های حاضر و زمان و تعداد افراد محتمل بازدیدکننده در هر نمایشگاه است.
خیلی از دولتمردان بودجه‌ای را برای برپایی غرفه کشورشان در نمایشگاه‌های گردشگری اختصاص می‌دهند این بودجه خرج هزینه زمین غرفه یا صفر تا صد حضور بخش خصوصی در نمایشگاه می‌شود تا کمکی به فعالان گردشگری برای حضور پررنگ‌تر آنها باشد.
وزارت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری نیز به عنوان متولی صنعت گردشگری دولتی در ایران فهرست برخی از نمایشگاه‌های گردشگری که در دنیا برگزار می‌شود را در اختیار فعالان گردشگری بخش خصوصی قرار می‌دهد تا آنها بتوانند برای شرکت در این نمایشگاه‌ها برنامه ریزی کنند.
اعلام تقویم نمایشگاه‌های گردشگری در سال ۱۴۰۲
تقویم نمایشگاه‌های بین المللی گردشگری در سال ۱۴۰۲ نیز اعلام شده و در آن فهرستی از تنها ۲۱ نمایشگاه برای حضور ایران مشخص شده است که از آن جمله می‌توان به نمایشگاه‌های فرانسه، ایتالیا، ژاپن، انگلستان، چین، ارمنستان، قطر، آلمان، هند، اتریش، مسکو، عمان، امارات، آذربایجان و غیره اشاره کرد.
در این نمایشگاه‌ها برخی از فعالان گردشگری قرار است به تنهایی شرکت کنند چون وزارت میراث فرهنگی به عنوان نماینده رسمی در آن حضور نخواهد داشت و اعلام این فهرست به معنی این نیست که باید در همه آنها وزارت میراث فرهنگی حضور داشته باشد یا ایران پشتیبانی کننده آن شود.
در معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی مسئولیت پرداختن به این موضوع را دارد اما منفعل عمل می‌کند و تنها اقدامش فهرست کردن لیست نمایشگاه هاست و برنامه‌ای برای بازاریابی‌های گسترده و حضور فعالانه در این عرصه ندارد.
چرا برای تبلیغ گردشگری ایران باید بخش خصوصی وارد شود؟
اکبر روحی از فعالان گردشگران ورودی به ایران است که به خبرنگار مهر گفت: از سال‌ها پیش برای حمایت از همکارانم در نمایشگاه‌های گردشگری فعالیت دارم. متأسفانه اگر بخش خصوصی نباشد که برای صنعت گردشگری ایران تبلیغ کند، دولت این اقدام را انجام نمی‌دهد. محدود به این دولت و دولت‌های قبل هم نیست. گویا این طور در کشورمان جا افتاده که برای تبلیغ گردشگری ایران باید بخش خصوصی وارد شود، نه دولت.
ایران می‌توانست بهترین سرمایه گذاری ها را در نمایشگاه‌ها برای تبلیغ خودش انجام دهد اما نه بخش خصوصی توان هزینه کرد دارد و نه دولت می‌خواهد این سرمایه گذاری بلند مدت را انجام دهد
وی گفت: ما برای ایران تبلیغ می‌کنیم و در آخر وزارت میراث فرهنگی از ما تشکر هم نمی‌کند. ما همین را هم نمی‌خواهیم اما چرا دفتر بازاریابی و تبلیغات گردشگری نمی‌تواند یک مذاکره کند که حداقل به ایران در یک نمایشگاه غرفه مناسب بدهند. این کار دفتر بازاریابی گردشگری است اما هیچ اقدامی انجام نمی‌دهند مگر اینکه یک آشنایی در کشوری داشته باشید که بتواند زمینه حضور شما را در نمایشگاه فراهم کند.
سارا اجتهادی از فعالان گردشگری در گفتگو با خبرنگار مهر به نمایشگاه اکسپوی دبی اشاره کرد و گفت: اکسپو هم یک ظرفیت خیلی مهم بود اما در این نمایشگاه چه کار کردیم که بخواهیم برای نمایشگاه‌های دیگر خودی نشان دهیم. ایران می‌توانست بهترین سرمایه گذاری ها را در نمایشگاه‌ها برای تبلیغ خودش انجام دهد اما نه بخش خصوصی توان هزینه کرد دارد و نه دولت می‌خواهد این سرمایه گذاری بلند مدت را انجام دهد. چون شاید فکر می‌کنند بازده ندارد.
وی گفت: کشورهای دیگر چنان تبلیغ می‌کنند که انگار همه چیز در کشورشان آماده است برای اینکه گردشگر برود و خوش بگذرد ولی ما در ایران امنیت و آسایش هم داریم اما نمی‌توانیم آن را به زبان بیاوریم. شاید چون حتی یک ویدئوی خارجی خوب از جاذبه هایمان از مردم و کوچه بازارهایمان نداریم که در نمایشگاه‌ها نشان دهیم.
تسهیل حضور بخش خصوصی در نمایشگاه‌ها از وظایف ماست
در توجیه منفعل بودن بخش بازاریابی گردشگری خارجی، علی اصغر شالبافیان معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره حضور ایران در نمایشگاه‌های گردشگری گفت: یکی از موارد برای توسعه روابط، حضور بخش خصوصی است چون بخش خصوصی کار آوردن تور و گردشگر را به کشور انجام می‌دهد. پس هر اندازه برنامه‌های معرفی ظرفیتهای گردشگری کشور بیشتر دنبال شود؛ مذاکرات ما با کشورها برای تسهیل ورود گردشگر نیز نتیجه موثرتری خواهد داشت. به همین جهت موضوع نمایشگاه‌ها فرصتی است که هم ظرفیتهای کشور معرفی شود و هم بخش خصوصی با شرکای تجاری خودشان در کشورهای دیگر آشنا شوند و مذاکرات‌شان را انجام دهند.
وی گفت: تسهیل حضور بخش خصوصی در نمایشگاه‌ها از وظایف ماست. ما پاویون ایران در نمایشگاه گردشگری مسکو را با حمایت حداکثری برگزار کردیم. در نمایشگاه گردشگری فیتور اسپانیا نیز همین طور. اما در نمایشگاه ای تی ام دبی به دلیل اینکه فضای کوچکی در اختیارمان بود ترجیح دادیم حضور نداشته باشیم اما فعالان بخش خصوصی گردشگری غرفه‌های مجزا گرفته بودند.
به نظر می‌رسد فرصت برای حضور ایران در نمایشگاه‌ها وجود دارد، از طرفی فعالانی هم هستند که حاضرند از سرمایه‌های خودشان برای معرفی ایران هزینه کنند اما چرا این اتفاق نمی‌افتد که حضور ایران پررنگ‌تر باشد؟ شاید دلیلش را نداشتن استراتژی و برنامه برای چند سال آینده صنعت گردشگری دانست. اگر بدانیم قرار است در این صنعت چه کاری ویژه ای را پیش ببریم تبلیغاتش را هم هر کسی در حوزه دولتی و خصوصی می‌تواند انجام دهد مهم این است که به زبان خارجی‌ها بتوانیم حرف بزنیم و ایران را آنطور که آنها برای کشورشان تبلیغ می‌کنند، معرفی کنیم.
