به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «داریوش مادی» نوشته استیون اندرسون به‌تازگی با ترجمه علی‌اصغر سلحشور توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۲۰۱۴ منتشر شده است.
داریوش مادی یکی از شخصیت‌های تاریخی است که درباره‌اش حرف و حدیث وجود دارد و گاهی او را با داریوش‌های دیگر تاریخ اشتباه گرفته‌اند. استیون اندرسون نویسنده این‌کتاب می‌گوید داریوش مادی یکی از شاهان مرموز ایران باستان است و هویتش با استناد به مدارک و شواهد چندان معلوم و شفاف نیست. کتابش هم برای شناساندن هویت این‌پادشاه باستانی نوشته شده و در آن از مدارک و نوشته‌هایی از گزنفون، هرودوت، توسیدید، بروسوس، آیسخولوس، ارسطو، کتزیاس، هارپوکراسیون استفاده شده که جزء اسناد کلاسیک تاریخ‌پژوهی هستند. اما برای نوشتن این‌کتاب از اسناد و متن‌های اکدی هم استفاده شده که نمونه‌های بارز آن‌ها عبارت‌اند از استوانه کوروش، روایت منظوم، رویدادنامه نبونئید، استوانه سیپّار نبونئید یا متن رؤیا، استل حرّان، پیشگویی دودمانی و …
کتاب‌های عهد عتیق به‌ویژه دانیال از دیگر منابع و مدارکی هستند که اندرسون برای نوشتن این‌کتاب از آن‌ها بهره برده است. چون این‌شخصیت در فصول ۶ تا ۹ کتاب دانیال حضور دارد.
دوره تاریخی مورد بررسی در کتاب «داریوش مادی» مربوط به دوران گذار از حکومت مادها به پادشاهی هخامنشی است. استیون اندرسون این‌دوره را دوران مادی_پارسی می‌نامد و این‌تذکر را هم می‌دهد که با وجود این‌کتاب کتابش درباره داریوش مادی است، اما شخصیت‌های دیگری مثل کوروش دوم (کوروش کبیر) و نبونئید واپسین شاه امپراتوری بابلی نو نیز حضور پررنگی در آن دارند؛ به‌ویژه وقتی سخن از متون نوشته‌شده به خط میخی و زبان اکدی است و اشاره‌هایی هم به داریوش یکم هخامنشی و پیوند او با داریوش مادی شده است.
علاوه بر دغدغه اثبات وجود داریوش مادی، فرازهایی از کتاب پیش‌رو درباره تاریخ‌نگاری یا قصه‌نوشتن‌های هرودوت تاریخ‌نگار معروف یونانی هستند که بسیاری از صاحب‌نظران درباره واقعی یا تخیلی‌بودن فرازهایی از تاریخ او صحبت کرده‌اند.
کتاب «داریوش مادی» ۵ فصل اصلی دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «بیان مساله»، «روایت هرودوت و گزنفون از بر تخت‌نشستن کوروش»، «روایت هرودوت و گزنفون از داریوش مادی، کتاب دانیال»، «واکاوی دیگر منابع باستانی درباره داریوش مادی» و «برایند».
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
سوم این‌که، در طرح کلی تواریخ که از آن یورش ناموفق خشایارشا به یونان نقطه اوج آن محسوب می‌شود، هرودوت الگویی را ارائه می‌کند که در آن شاهان گوناگون از مرزها و محدوده‌هایشان فراتر می‌روند و به لشکرکشی‌هایی دست می‌زنند که فراتر از مرزهای آن‌ها پیش می‌رود و به فاجعه ختم می‌شود. نخستین شاهان آستیاگ و کرزوس بودند که حملات آن‌ها به کوروش بی‌نتیجه ماند و شکست خوردند و پادشاهی‌شان به دست پارسیان افتاد. به دنبال آن لشکرکشی نافرجام کوروش علیه ماساگت‌ها در شرق دور روی داد؛ پس از آن اردوکشی کمبوجیه علیه «اتیوپیایی‌ها» اتفاق افتاد که تقریبا تمام ارتش خود را از دست داد؛ کارزار داریوش علیه سکاها که با عقب‌نشینی او به پایان رسید. هرودوت با نشان دادن این‌مورد که هنگامی که شاهان پا را از مرزهای مشخص امپراتوری‌های خود فراتر می‌گذارند چنین اتفاقی حادث می‌شود، به‌صورت تلویحی اشاره می‌کند که چرا حمله خشایارشا به یونان نافرجام بوده است. هرودوت در هنگام رویارویی با گزارش‌های متعدد متناقض از زندگانی کوروش، احتمالا روایتی را برگزیده که به بهترین شکل ممکن با این اصل تبیین تاریخی سازگاری و همخوانی داشته است.
سرانجام، یامائوچی چنین خاطرنشان کرده است که «هرودوت بیش از هرچیزی قصه‌گوی زیردستِ داستان‌های سرگرم‌کننده و مهیج بود، این واقعیت که او خودش به روایتی باور نداشته، مانع از آن نشده که داستان گیرا و دلچسبی را نقل نکند. او گاهی چندین داستان ناهمخوان و متناقض را روایت می‌کند.» از آن‌جا که هرودوت می‌گوید سه‌داستان دیگر از برآمدن کوروش، بجز داستانی که روایت کرده، می‌داند، این‌واقعیت که داستانِ کتاب تواریخ بسیار سرگرم‌کننده‌تر و مهیج‌تر از داستان کوروش‌نامه است _همان‌طور که خوانندگان دو روایت به آن اذعان دارند_ بی‌تردید عاملی در گزینش این داستان از سوی هرودوت بوده است.
این‌کتاب با ۲۴۰ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۳۲۰ هزار تومان منتشر شده است.
