به گزارش خبرنگار مهر، فرحناز رافع امروز در نشست خبری در مورد میزان صادرات فرش گفت: متأسفانه آمار ضد و نقیض زیادی در مورد صادرات فرش دستباف ارائه می‌شود و ما هم به عنوان دولت توضیحی نمی‌دادیم زیرا مهم‌ترین اتفاقی که در حوزه فرش افتاد بحث تحریم بود. در واقع فرش اولین کالای صادراتی غیرنفتی است که تحریم شد. راه‌های دور زدن تحریم را هم علنی قرار نیست بگوییم.
وی ادامه داد: اتفاق دوم هم از سال ۹۷ به بعد بحث تعهد ارزی مطرح شد. بازگشت ارز فرش یک ساله ست اما شاید پاسخ داده نشود زیرا شاید فروش نرود و بعضاً فرش باز می‌گردد.
رافع افزود: عامل سوم تعلیق کارت‌های بازرگانی برای بازرگانان خوش نام ماست. بر همین اساس بسیاری از بازرگانان خوش نام از صنعت فرش خارج شدند.
وی ادامه داد: عامل چهارم نیز مربوط به این است که شیوه بازگشت ارز دچار مشکل شده است؛ یعنی فرش فروخته می‌شود اما بازگشت ارز با مشکل همراه است.
رافع گفت: در سال ۹۹ مجبور شدیم برای حمایت از تولیدکننده و صادرکننده قیمت پایه صادراتی را ۲.۵ برابر کاهش دهیم. تا قبل از سال ۹۹ این قیمت را افزایش می‌دادیم؛ به عنوان مثال هر متر فرش تمام ابریشم قم در سال ۹۸ معادل ۲ هزار دلار بوده است این رقم با ۶۰ درصد کاهش الان ۹۰۰ دلار شده است.
رئیس مرکز ملی فرش ایران تصریح کرد: سال ۱۴۰۱ معادل ۵۰ میلیون دلار صادرات فرش دستباف داشتیم که اگر ضرب در ۲.۵ برابر کنیم که به سال ۹۹ برسانیم و حتی اگر تورم را در نظر نگیریم صادرات فرش به اندازه سال ۹۴ می‌شود.
هند جای ایران را گرفت
رافع گفت: اقتصاد فرش ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار است؛ در دهه هفتاد یک بار شد یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، ۲ میلیارد دلار و … که این ارقام واقعی نبوده و بیش اظهاری صورت گرفته است.
وی افزود: بعد از لغو تحریم‌ها اوج صادرات فرش ۷۰۰ میلیون دلار بود که بعد از اعمال سیاست رفع تعهد ارزی، صادرات به شدت افت کرد.
رافع یادآور شد: بعد از اعمال مشوق صادراتی بیش اظهار صورت گرفت تا مشوق بگیرند و صادرات ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار اعلام می‌شد.
وی افزود: چین بالاترین واردات رسمی و غیررسمی فرش دستباف از ایران را دارد. چین در سال ۲۰۲۲ بزرگترین صادرکننده بعد از هند است. همچنین آمریکا که ما را تحریم کرده است بیشترین فرش دستباف را وارد کرده که هند جای ما را گرفته است در حالیکه قبل از تحریم‌ها دو سوم فرش آمریکا را تأمین می‌کردیم.
رئیس مرکز ملی فرش ایران تصریح کرد: فرش دستباف به شکل کالای حمل مسافر از کشور خارج می‌شود که که هیچ جا هم ثبت نمی‌شود و ما برای کمک به این بخش مجوز حمل ۲۴ متر را داده ایم. فرش به صورت قاچاق هم صورت خارج می‌شود. بنابراین اقتصاد فرش پنهان و غیرپنهان است.
صادرات فرش معاف از رفع تعهد ارزی شد
وی تاکید کرد: سیاست رفع تعهد ارزی ضربه مهلکی به صادرات فرش دستباف زد.
رافع اظهار داشت: صادرات فرش مشمول معافیت رفع تعهد ارزی شده است البته مواد اولیه آن شامل معافیت نیستند که جدول اسمی این مواد اولیه آماده شده است.
وی افزود: این موضوع در شورای گفتگو مطرح و موافقت وزیر اقتصاد گرفته شده و به زودی خبرهای خوبی در این ارتباط اعلام می‌شود.
رئیس مرکز ملی فرش ادامه داد: در قانون بودجه ۱۴۰۲ نیز به موضوع معافیت صادرکنندگان فرش از بازگشت ارز حاصل از صادرات اشاره شده است.
قاچاق فرش افغانستانی و هندی به ایران
وی با اشاره به واردات فرش به ایران گفت: ورود فرش به ایران ممنوع است اما با این وجود به صورت قاچاق فرش از افغانستان، هند و پاکستان به کشور وارد می‌شود و تنها راه مبارزه با این مساله الزام شناسنامه دار کردن فرش است و لذا پس از اینکه بستر این موضوع آماده شد قطعاً صادرات فرش دستباف از گمرک بدون شناسنامه انجام نخواهد شد و لذا ۱۵ کارگزاری در این مورد شکل گرفته تا شناسه کالا و گواهی اصالت برای فرش‌ها صادر شود و علامت تاییدیه بین المللی بر روی این فرش‌ها درج شود و امیدواریم این موضوع تا پایان سال محقق شود.
رئیس مرکز ملی فرش دستباف بیان داشت: ۱۲ هزار و ۳۳۰ کارگاه متمرکز، غیرمتمرکز و مجتمع قالیباف در کشور وجود دارد ضمن اینکه در کنار اینها در این بخش اشتغال خانگی نیز داریم در این کارگاه بین ۷ تا ۷۰۰ نفر بعضاً اشتغال دارند.
وی با بیان اینکه اقتصاد فرش هنوز پویا است و در حال حرکت است، افزود: در ۴ ماهه ابتدای امسال ۱۴۷ پروانه برای فعالیت کارگاه‌ها صادر شده است؛ کارگروه‌های تخصصی فرش دستباف زیر مجموعه استانداری‌ها شکل گرفته است.
رئیس مرکز ملی فرش دستباف ایران اظهار داشت: قطعاً اگر تحریم‌ها برداشته شود صادرات فرش دستباف ایران رشد فزاینده‌ای خواهد داشت ضمن اینکه همانطور که اشاره کردم در حوزه رفع تعهد ارزی در تبصره ۹ بند ک بودجه ۱۴۰۲ با توجه به تلاش‌های صورت گرفته فرش را بجز مواد اولیه اش معاف از پرداخت تعهد ارز کنیم این موضوع در شورای گفت وگو بخش خصوصی مطرح شده و امیدواریم به زودی از این معافیت بهره مند شویم. البته یک سری قوانین مزاحم در حوزه فرش وجود دارد که پیگیر هستیم این قوانین مزاحم برداشته شود البته باید در قالب لایحه به مجلس برود و تبدیل به قانون شود.
وی بیان داشت: با شناسنامه‌دار کردن فرش به مرور زمان باید به سمتی حرکت کنیم که حتماً کارفرمایان بافندگان را بیمه کنند البته این موضوع الان در حال انجام است اما با توسعه کارگاه‌های متمرکز این اتفاق بیشتر محقق خواهد شد.
۲۸۰ هزار بافنده بیمه هستند
رافع اظهار داشت: ۲۳۰ هزار نفر از بافندگان فرش بیمه تأمین اجتماعی هستند و حدود ۵۰ هزار نفر نیز بیمه عشایر هستند.
رئیس مرکز ملی فرش دستباف ایران افزود: فروشگاه‌های زنجیره‌ای فرش دستباف در حال راه اندازی و کنسرسیوم‌های صادراتی در حال ایجاد است تا از صادرکننده واقعی فرش دستباف حمایت کنیم.
وی بیان داشت: به‌زودی شاهد افتتاح مجموعه بزرگ تعاونی روستایی در تهران خواهیم بود که در آنجا محصولات تولیدی فرش روستاییان قابل نمایش و عرضه خواهد بود و پیش بینی می‌کنم که بهمن ماه شاهد افتتاح این مجموعه بزرگ باشیم.
رئیس مرکز ملی فرش دستباف ایران با بیان اینکه فرش نپال گران‌ترین فرش دنیا است، گفت: این فرش به لحاظ کیفیت به هیچ عنوان در حد فرش ایرانی نیست اما از آنجا که این فرش شناسنامه و اصالت دارد لذا در دنیا به قیمت گران فروخته می‌شود لذا نیازمند اتفاقات بزرگ در حوزه مارکت و فروش هستیم و لازم است که برند ایجاد کنیم تا در سطح بین المللی موفقیت کسب کنیم.
وی درباره بافت فرش صلح با شعار فرش صلح برای همه برای همیشه با همکاری تعدادی از وزارتخانه‌ها از جمله کار و صمت در نمایشگاه بین‌المللی بافته خواهد شد و پس از اتمام این فرش توسط مقامات عالیه کشور تقدیم سازمان ملل خواهد شد.
رافع با اشاره به برگزاری نمایشگاه فرش دستباف ایران اظهار داشت: این نمایشگاه با حضور ۴۰۰ غرفه برگزار می‌شود و یکی از اقتصاد بزرگ در این نمایشگاه ارائه شناسنامه برای فرش‌هایی است که در نمایشگاه عرضه می‌شود بنابراین دو کارگزاری به صورت آزمایشگاهی در نمایشگاه حضور دارند تا هر فردی که در این نمایشگاه فرشی را خریداری کرد برای آن از طریق این کارگزاری شناسنامه دریافت کند، این شناسنامه می‌تواند به صورت الکترونیکی و فیزیکی باشد ضمن اینکه خریدار فرش می‌تواند در صورت عدم تمایل به دریافت شناسنامه می‌تواند از طریق این کارگزاری‌ها گواهی اصالت دریافت کند.
وی با اشاره به تخلفات در حوزه فرش دستباف گفت: بعضی اوقات فرش توسط ربات بافته می‌شود و فقط این مساله از سوی متخصصان قابل تشخیص است بنابراین با اخذ شناسنامه یا گواهی اصالت امکان تخلف در این حوزه کاهش می‌یابد.
رئیس مرکز ملی فرش دستباف بیان داشت: همچنین کمیته رسیدگی به تخلفات در این نمایشگاه حضور خواهد داشت و اگر فردی تخلفی را در حوزه کیفیت و مواد اولیه فرش دستباف مشاهده کرد می‌تواند به کمیته رسیدگی به تخلفات در نمایشگاه گزارش دهد و قطعاً برخورد قانونی با فرد متخلف صورت خواهد گرفت؛ ضمن اینکه شرایطی فراهم شده تا دارندگان فرش‌های دستباف با مراجعه به نمایشگاه و کارگزاری برای فرش خود شناسنامه دریافت کنند.
وی در پایان گفت: در نمایشگاه فرش دستباف ایران برای فرش‌های ارائه شده شناسنامه صادر خواهد شد زیرا تخلفاتی در حوزه فرش دستباف همچون بی گره بافی، بافتن با ربات و … صورت می‌گیرد که این تخلفات بدون کار کارشناسی هم قابل تشخیص نیست، بنابراین با صدور شناسنامه کیفیت کار تأیید می‌شود. در نمایشگاه هم کمیته رسیدگی به تخلفات مستقر خواهد بود.
