به گزارش خبرنگار مهر، علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست در نشست خبری درباره برگزاری اجلاس بین المللی مقابله با توفان‌های ماسه و گرد و غبار اظهار داشت: جهان در حال حاضر به لحاظ اقلیمی، سیاسی و اجتماعی بیشترین متغیرها را در حال گذراندن است و متغیرهای نوظهور مدام در همه ابعاد به ویژه محیط زیستی شکل گرفته و باید تلاش کرد حداقل خسارت برای ساکنان کره ایجاد شود.
وی افزود: تغییر اقلیم واقعیت غیر قابل انکار است و پس از انقلاب صنعتی، مؤلفه‌های محیط زیستی تحت تأثیر رفتار بشر قرار گرفته است. همچنین توفان‌های ماسه و گرد و غبار به علت دخالت‌های انسانی در سال‌های اخیر شدیدتر شده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بارش یک شاکله اصلی فرآینده‌های مختلف زیست محیطی است که به دلیل خشکسالی و سیلاب در شرایط بازه حدی قرار رفته است و لذا باید کشور را مدیریت کرد.
گرد و غبار مخاطره ملی و بین المللی محسوب می‌شود
وی با بیان اینکه گرد و غبار و ریزگردها هم از متغیرهای نوظهور است، گفت: گرد و غبار مخاطره ملی و بین المللی محسوب می‌شود البته ایران در غرب آسیا قرار دارد و هدف نهایی ریزگردها و تحت اثرات سو آن قرار گرفته است.
سلاجقه بیان داشت: ایران از لحاظ شرایط زمین شناسی و توپوگرافی وضعیت خاصی دارد لذا تجارب ارزنده‌ای در مورد شرایط اقلیمی مختلف دارد و می‌طلبند تجارب را در اختیار دیگران قرار دهیم.
وی با بیان اینکه مطالعات خوبی در ایران در این زمینه انجام گرفته و دستاوردهای علمی مهمی حاصل شده است، گفت: محیط زیست موضوع سیاسی نیست و جزو مشترکات همه افراد بشر است. مشکلات ناشی از تحریم‌های ظالمانه برای ایران وجود داشته ولی با سیاست اصولی و با دیپلماسی قوی عمل کردیم.
همگرایی و همسویی منطقه‌ای در مقابله با گرد و غبار
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خاطر نشان کرد: همگرایی و همسویی منطقه‌ای در مقابله با گرد و غبار بسیار حائز اهمیت است و گرد و غبار همه ارکان سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورها را با مشکل مواجه می‌کند.
وی به گام بزرگ ایران در جهت دیپلماسی محیط زیست اشاره کرد و گفت: اجلاس بین المللی مقابله با طوفان‌های ماسه و گرد و غبار هجدهم و نوزدهم شهریور ماه برگزار می‌شود که تاکنون حضور نمایندگان ۴۰ کشور و ۲۰ نهاد بین المللی نهایی شده است.
سلاجقه گفت: سازمان ملل از ایران درخواست کرد با توجه به توانمندی و تجارب ارزنده‌ای که در زمینه مقابله با گرد و غبار دارد، میزبان اجلاس بین المللی مقابله با گرد و غبار باشد و ایران نیز این درخواست را پذیرفت.
وی افزود: روز سوم اجلاس نیز با حضور هفت کشور حاشیه خلیج فارس، هند، چین و پاکستان نشستی در منطقه مکران برگزار می‌شود و به عنوان الگوی توسعه سازگار با محیط زیست در جهان مطرح شود.
آمادگی ایران برای انتقال تجربیات
سلاجقه گفت: ایران کشوری است که در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده است؛ از این رو تجربیات خوبی در زمینه مقابله با گردوغبار دارد و آماده است آن را در اختیار کشورهای دیگر قرار دهد.
وی تصریح کرد: کشور ما محل هدف ورود گردوغبار واقع شده است. ما در کشور همه نوع اقلیم‌ها را داریم و توانسته‌ایم خود را با همه شرایط تطبیق بدهیم اما باید تجربه خود را در اختیار جهان قرار دهیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: محیط‌زیست از مشترکات همه جهان است. ما با توجه به تحریم‌ها توانستیم یک همگرایی منطقه‌ای و یک ادبیات واحد ایجاد کنیم چون گرد و غبار یک مخاطره مشترک است.
فقط به امضای تفاهم‌نامه‌ها بسنده نمی‌کنیم
سلاجقه افزود: در این اجلاس، فقط به امضای تفاهم‌نامه‌ها بسنده نمی‌کنیم؛ در قالب کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نیرو، جهاد کشاورزی و نفت که به نمایندگی سازمان حفاظت محیط زیست به عراق سفر کردند که منجر به اجرای کارهای عملیاتی در زمینه مقابله با گرد و غبار شد، بر این اساس قرار است در چهار استان عراق کارهای عملیاتی آغاز شود
وی بیان داشت: همچنین عملیات مشترک در شمال شرق سوریه نیز به زودی آغاز می‌شود. با عربستان هم نشست‌هایی داشتیم زیرا ۹۰ میلیون هکتار در این کشور ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد و با ترکمنستان هم یک ماه قبل به تفاهم‌های خوبی دست یافتیم.
وی ادامه داد: در زمینه مقابله با گردو غبار، وزارت جهاد کشاورزی وظایفی دارد که باید به آنها عمل کند و باید با همکاری یکدیگر، چالش‌ها در این عرصه را برطرف کنیم. تا پیش از این از مالچ‌های نفتی استفاده می‌کردیم اما با همکاری شرکت‌های دانش بنیان، مالچ های دوستدار محیط زیست تهیه شد که اکنون دو نمونه از این مالچ‌ها انتخاب و در مرحله تولید و عمل است. آنها را به کشورهای همسایه هم توصیه می‌کنیم؛ اگر مسائل اعتباری آن برطرف شود در داخل کشور کارهای خوبی انجام می‌شود.
سلاجقه در ادامه گفت: ایران کشوری است که نه ظلم می‌کند و نه ظلم را می‌پذیرد. در چند سال گذشته تحریم‌ها باعث شد تا آنطور که باید از تسهیلات و حمایت‌های بین‌المللی در زمینه محیط زیست بهره مند نشویم. تلاش می‌کنیم که به کشورها بفهمانیم که محیط زیست مساله سیاسی نیست و باید به یک گفتمان مشترک در این زمینه برسیم بنابراین اگر با کشوری شرایط همکاری فراهم باشد، هم همکاری خواهیم کرد.
وی تاکید کرد: برخی کشورها بحث تحریم‌های حداکثری را مطرح می‌کنند اما تلاش ما این است که کشورها به این نتیجه برسند که مسائل محیط زیست همه کشورها را تحت تأثیر قرار می‌دهد بنابراین در صورت فراهم شدن شرایط، ایران با رعایت عزت نفس خود حتماً با کشورهای دیگر همکاری خواهد کرد اما فعلاً هیچ طرح مشترکی با آمریکا نداریم.
تدوین برنامه عمل برای مدیریت کانون‌های خارجی گرد و غبار
به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست برنامه ۱۰ ساله مهار گرد و غبار برای دستگاه‌های کشور به تفکیک استانی آماده شده است و دستگاه‌های مسئول باید در قالب این برنامه وظایف خود را انجام دهند. برای کانون‌های گرد و غبار منشأ خارجی نیز دو برنامه عمل زیرمنطقه‌ای آماده شده که در آنها تمام روش‌های لازم وجود دارد.
سلاجقه برای تأمین اعتبار مورد نیاز برای اجرای بندهای مقابله با گرد و غبار گفت: تاکنون مبلغی از سوی کشورهای عضو صندوق منطقه‌ای محیط زیست به آن واریز شد، زمانی که اساسنامه این صندوق تأیید شود، کشورها موظف به پرداخت حق عضویت می‌شوند که در این صورت صندوق پربار خواهد شد و می‌توان برای اجرای تصمیمات عملیاتی از آن استفاده کرد.
وی تاکید کرد: البته به علت تحریم، دستگاه‌های مسؤول در سازمان ملل در این زمینه نقش خود را به خوبی ایفا نکردند. به عنوان مثال طرح سیستان را وسط کار رها کردند، هر چند ایران کار را ادامه می‌دهد اما آنها هم وظایفی دارند که باید به آن عمل کنند.
درباره آب، قانون مشخصی در سطح بین المللی وجود ندارد
معاون رئیس درباره تأمین حقابه از بالادست گفت: درباره آب، قانون مشخصی در سطح بین المللی وجود ندارد؛ در این زمینه اصلی‌ترین و موثرین اقدام، رایزنی و گفتمان دو جانبه و چند جانبه در حوضه‌های مشترک است.
وی افزود: درباره شرایط شرق کشور و تالاب هامون هم رئیس جمهور تاکید دارد که باید تفاهم‌نامه مشترک میان ایران و افغانستان اجرا شود، دو کشور هم آن را پذیرفتند. گروهی از کارشناسان هم از منطقه بازدید کردند و هیأت حاکمه افغانستان اعلام کرد اگر بارش‌ها مناسب باشد و آب سد سرریز شود، حقابه ایران را رها خواهند کرد.
نهال‌ها باید کم آب بر و بومی و ساز گار با اقلیم منطقه باشند
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره طرح کاشت یک میلیارد اصله نهال گفت: از دید من نهال‌ها باید کم آب بر و بومی و ساز گار با اقلیم منطقه باشند. اجازه کاشت گونه‌های غیر بومی را نمی‌دهیم باید ایمنی زیستی در این طرح رعایت شود و برای این منظور سازمان حفاظت محیط زیست باید نسبت به نهال‌هایی که انتخاب می‌شود، نظر دهد.
وی اظهارداشت: تا به امروز هم یک سری گونه‌ها وارد کشور شده که بومی نیستند و مشکلاتی را برای محیط زیست کشور ایجاد کردند؛ در واقع باعث تخلیه منابع آبی کشور شدند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره وجود عناصر سنگین در گردو غبار گفت: سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی ذرات گرد و غبار ۱۰ و ۲.۵ میکرون را تجزیه و تحلیل می‌کند و از لحاظ وجود عناصر سنگین که ممکن است برای انسان خطرناک باشند، مورد بررسی قرار می‌دهد.
عناصر سنگینی که برای سلامت انسان مضر باشد در گرد و غبارها مشاهده نشده است
وی افزود: ممکن است بخشی از این گرد و غبارها از کشورهایی که زمانی مناطق جنگی بودند به هوا بلند شود و برای همین تجزیه و تحلیل مداوم انجام می‌شود و تاکنون نیز عناصر سنگینی که برای سلامت انسان مضر باشد مشاهده نشده است.
سلاجقه درباره زمان اجرای تصمیمات اجلاس گفت: تعیین زمان برای اجرای تصمیمات اجلاس گرد و غبار نمی‌تواند زیاد دقیق باشد اما در صورت تأیید از سوی کشورهای شرکت کننده می‌تواند الزام آور باشد.
وی بیان داشت: برای این منظور از سازمان ملل می‌خواهیم تا از ابزارهای خود استفاده کند و خروجی را الزام آور کند چون سازمان ملل پشت این کار قرار گرفته و حتماً سازو کارهایی برای این مساله دارد که باید آنها را به کار گیرد.
