به گزارش خبرگزاری مهر، نشست خبری فرآیند داوری نهمین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب صبح امروز یکشنبه ۷ آبان در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ابتدای این نشست با اشاره به سامانه‌ای که برای بهبود برگزاری روستاها و عشایر دوستدار کتاب طراحی شده است، گفت: این سامانه قابل توسعه و ارتقا است، مهم‌ترین دستاورد توجه فرهنگی به روستاها این است که تعداد بیشتری متوجه این موضوع باشند که مردم روستاها، مردم فرهنگی و توسعه یافته‌ای هستند، مردم در روستاهای مختلف در حوزه فرهنگ رقابت می‌کنند.
یاسر احمدوند با تاکید بر لزوم استفاده از ظرفیت‌های وزارت کشور افزود: در نتیجه استفاده از ظرفیت‌های وزارت کشور، توجه بیشتر به زیرساخت‌ها ممکن می‌شود، توسعه یافتگی زمانی معنا دارد که انسان توسعه یافته باشد، البته در این حوزه امکانات مادی تسهیل کننده است.
وی گفت: وقتش است که جشنواره روستاهای و عشایر دوستدار کتاب دارای برنامه‌های بیشتر و تکمیل شود و اگر ظرفیت وجود داشته باشد، جایزه کتاب روستا را داشته باشند. خیلی از روستاها است ظرفیت را دارند که در آن‌ها کتاب تولید شود.
احمدوند با اشاره به اینکه بیش از ۲۰ میلیون جمعیت در ایران در روستاها زندگی می‌کنند، گفت: باید جریان‌شناسایی پژوهش‌های ادبی در روستاها انجام شود. امیدوارم جشنواره روستاها و عشایر زمینه‌ساز شناسایی استعدادها در روستاها و عشایر باشد.
سهم اقدامات مردمی در حوزه فرهنگ را نباید نادیده بگیریم
اسماعیل جانعلی پور دبیر جشنواره و مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این نشست درباره فعالیت‌های این دوره توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: در ایران حدود ۶۰ هزار روستا وجود دارد که ما در قریب به ۳۷ هزار روستا نمایندگی داریم و فعالیت‌های زیرساختی و فرهنگی در آن انجام می‌شود. سهم اعتبارات ریالی روستاها در مقایسه با جامعه شهری، ۲۵ درصد است که در مقایسه با ۶ میلیون خانوار آن کم است و همین بودجه هم بیشتر صرف زیرساخت‌ها می‌شود و نیازمند توجه بیشتر در عرصه فرهنگ هستیم.
وی با بیان اینکه اقدامات خودجوش روستاییان برای فعالیت فرهنگی قابل چشم گیر است افزود: سهم اقدامات مردمی در حوزه فرهنگ را نباید نادیده بگیریم کما اینکه این جشنواره می‌تواند این را اثبات کند. از سوی دیگر همه دستگاه‌ها تکالیفی دارند چند هفته پیش هفته روستا را پشت سر گذاشتیم و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان متولی اصلی برای روستاها تکالیفی از جمله توجه به کتابخوانی و فعالیت‌های کتاب محور دارد.
وی گفت: در دولت سیزدهم فعالیت‌های این جشنواره به شکل محسوسی به صورت مردمی پیش رفته و در روستاهای برگزیده اقدامات چشم گیر و قابل توجهی درباره کتابخوانی صورت گرفته است. در این دوره سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، سازمان امور عشایری، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و نهاد کتابخانه های عمومی کشور از جمله نهادهایی بودند که به صورت مستقیم با ما همکاری کردند.
جانعلی پور با بیان اینکه در سال گذشته و ادوار پیشین این رویداد تعداد بیشتری شرکت کننده داشتیم افزود: پیش از این ما وقتی فراخوان عمومی برای روستاها می‌دادیم هر فعال فرهنگی در روستا اگر حتی کار فرهنگی کوچکی می‌کرد خودش را داوطلب نماینده روستا می‌کرد البته این کار بسیار ارزشمند است چون او مروج کتابخوانی است. اما شاید این نتواند نماینده یک جامعه روستایی باشد و روستای خودش را با یک کار فردی روستای دوستدار کتاب بکند. اما راه اندازی این سامانه با معیارها و شاخصه‌هایی که تعیین شده این است که روستای دوستدار کتاب همه این شاخصه‌ها را داشته باشد. بنابراین در روستایی که همه درگیر کار هستند می‌شود در این رویداد برگزیده شوند.
دبیر نهمین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب گفت: در فرایند داوری مبتنی بر سامانه، داوران تمامی مستندات را می‌دیدند و هر کدام بر اساس تخصص خودشان به فعالیت‌ها نمره می‌دادند و میانگین نمرات داوران در جلسات پایانی داوری دیده نمی‌شد. سقف نمره ۱۴۰۰ بود و از ۲۷۱ روستا شرکت کننده در این روستا ۴۰ روستا به مرحله داوری نهایی رسیدند. از سوی دیگر برخلاف ادوار گذشته که ۱۰ روستا رتبه اول تا دهم را کسب می‌کردند امسال زوایای پنهان و آشکار فعالیت‌های فرهنگی روستاها سنجیده می‌شد. روستای سیزدهم روستایی بود که رتبه ۴۰ را در فرایند داوری داشت.
مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: در این دوره سیزده روستای برگزیده داریم. یک روستا از میان ده روستایی که دوره قبل بیشترین فعالیت را داشته‌اند به عنوان روستای استمرار انتخاب شده و یک آبادی عشایری نیز در این دوره شایسته تقدیر شناخته شده است.
وی با بیان اینکه ویژگی‌های جامعه عشایری متفاوت از روستاهاست و شاید باید جشنواره خاص خود داشته باشد گفت: با این وجود یک جامعه عشایری در این دوره نیز انتخاب شد.
جانعلی پور با بیان اینکه در این دوره از جشنواره کارنامه، برنامه و ظرفیت‌ها روستاها را ارزیابی کردیم افزود: خلاقانه بودن طرح‌ها، همه گیر و درگیر کردن همه اهالی روستا برای توجه به کتابخوانی، بهره گیری از ظرفیت‌های انسانی و طبیعی روستا، توجه به کودکان و نوجوان، استمرار فعالیت‌ها، قابل تکثیر بودن فعالیت‌ها و … برخی از شاخص‌های در نظر گرفته شده در داوری بودند. ما امسال ۱۴ برگزیده روستایی و یک برگزیده عشایری داریم و ۵۰ میلیون کتاب به روستاهای برگزیده ارائه می‌دهیم و فعالیت‌های حمایتی نیز صورت می‌گیرد. از سوی دیگر اختتامیه‌ها نیز در هر یک از این روستاها به میزبانی خودشان از چهارشنبه همین هفته برگزار می‌شود.
کتابخوانی کاشت فرهنگ و دانش است
مهدی میزبان نماینده سازمان امور عشایری در بخش دیگری از این نشست گفت: یکی از لذت بخش ترین کارهایی که من در این مدت انجام دادم ارزیابی کتابخانه های مربوط به این جشنواره است. در برخی از حوزه‌ها از فعالیت‌های صورت گرفته لذت می‌بردم چون این فعالیت‌های این حوزه آگاهی بخش و ارزشمند است. کتابخوانی کاشت فرهنگ و دانش است و برای کودکان و دانش آموزان ما فرصتی را فراهم می‌کند که با آگاهی زندگی کنند و در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حضور داشته باشند. این جشنواره جز ارزشمندترین جشنواره هاست و در این دوره داوری‌ها به صورت سیستماتیک صورت گرفته است.
وی افزود: نتایج ارزیابی کتابخانه ها اشک شوق بر چشمان ارزیابان جاری می‌کرد. در برخی از حوزه‌ها هم اشک حسرت جاری می‌شد چون می‌شود کارهای بهتری صورت بگیرد اما در نهایت تمامی اقدامات درباره کتابخوانی و ترویج فرهنگ مطالعه در کشور قابل تقدیر است. ما پیش از این در روستاها و عشایر کتابخانه سیار داشتیم و می‌توان این حوزه را تقویت کرد و از سوی دیگر می‌شود کتابخانه های الکترونیک را در همه حوزه‌ها و سنین گسترش بدهیم.
سعی می‌کنیم کتابخانه های سیار را در روستاها افزایش دهیم
علی مصباحی نماینده نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز در ادامه با اشاره به ارزیابی سیستماتیک داوری گفت: این سامانه موجب شد که کار داوری دقیق‌تر باشد و حتی طی سال نیز استمرار داشته باشد. از سوی دیگر حضور در میدان مواردی که ارزیابی می‌شد کمک می‌کرد. ما سعی می‌کنیم کتابخانه های سیار را در روستاها افزایش بدهیم. اگر برای کتابداران این مناطق الگوسازی شود کیفیت کارها بیشتر می‌شود. چون برخی از فعالیت‌ها در برخی از مناطق محروم شوق آفرین بود. در برخی مناطق محروم، کتاب را به کار آفرینی و مشکلات اجتماعی پیوند زده بودند و این گونه اقدامات می‌تواند مؤثر و سازنده باشد. از سویی دیگر امیدوارم هم افزایی بین نهادهای مرتبط با فرهنگ به وجود بیاید تا در مناطق محروم اتفاقات بهتری رخ دهد.
مسیح لهراسبی نماینده ستاد عالی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد هم طی سخنانی گفت: سامانه داوری که در این دوره کلید زده شده اتفاق خوبی بود. بیش از ۴۰ درصد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد در روستاها فعال هستند. ما در این دوره همکاری بین نهاد کتابخانه های عمومی کشور، کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و دهیاری‌ها را داشتیم اما نیاز به همدلی بیشتر است. پیشنهاد می‌شود در روستاهای دوستدار کتاب شخصیت‌های شناخته شده در حوزه کتاب و نشر حضور پیدا کنند و نشست‌های نقد و بررسی و رونمایی کتاب نیز برگزار شود.
سعیدرضا جندقیان نماینده سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در ادامه نشست افزود من چون ۵ سال معاون دهیاری بودم پیشنهاد می‌کنم از ظرفیت مدیران روستایی استفاده کنند. ۹۸ درصد جمعیت روستایی توسط این افراد مدیریت می‌شود. از سوی دیگر متأسفانه سهم ۵ درصدی برای امور فرهنگی هزینه نمی‌شود چون نظارت خاصی صورت نمی‌گیرد و بیشتر صرف هزینه‌ها امور اجرایی می‌شد و کار دستگاه‌های دیگر را دهیاری‌ها انجام می‌دهند. بنابراین منابع کمتر صرف کارهای اساسی در حوزه فرهنگ شده است.
وی گفت: می‌توان با معاون دهیاری‌ها نشستی برگزار شود و با همکاری وزارت کشور و وزارت فرهنگ و ارشاد هم افزایی داشت. هر جا سه عنصر جمعیت، هنر و تولید در کنار هم باشند آن جامعه متمدن است و از این منظر ما می‌توانیم بگوییم تهران مدرن است و روستاهای ما با این سه عنصر فاصله دارند.
در پایان این نشست اسامی برگزیدگان نهمین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب اعلام شد.
