به گزارش خبرگزاری مهر، علیرضا عسکری چاوردی در آئین رونمایی از جام زرین خشایارشا گفت: در حاشیه این جام زرین کتیبه‌ای به سه زبان، پارسی باستان، عیلامی و بابلی هخامنشی کنده‌کاری شده که معنای متن کتیبه «خشیارشا، شاه، بزرگ» است.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید افزود: این جام زین با ارتفاع ۱۱.۴۳ سانتیمتر، قطر ۲۰.۳۲ سانتیمتر و وزن ۱.۴۰۷ کیلوگرم حکایت از فناوری و هنر بی‌نظیر ایرانیان در زمینه جواهرسازی دارد و احتمالاً از هگمتانه باستان (همدان امروزی) کشف شده و نمادی از ارزش‌ها، فرهنگ و تمدن بی‌نظیر هخامنشیان همراه با طرح‌های زیبا و هنرمندانه در دوره حاکمیت خشایارشا است.
خشایارشا در ساخت زیرساخت‌های ایران نقش مهمی ایفا کرد
عسکری گفت: خشایارشا در ساخت زیرساخت‌های سرزمین ایران نقش مهمی ایفا کرد. او دستور بازسازی و گسترش مجموعه بناهای تخت جمشید، پایتخت سنّتی هخامنشی را صادر کرد. مجموع اقدامات باشکوه وی، تخت جمشید را به نماد قدرت، ثروت و شکوه فرهنگی ایران تبدیل کرد.
وی خاطرنشان کرد: خشایارشا، شاه قدرتمند هخامنشی، در حدود سال ۵۱۹ پیش از میلاد در خاندان پرقدرت هخامنشیان به دنیا آمد. او فرزند داریوش بزرگ و ملکه آتوسا بود و از همان دوران کودکی برای ایفای نقش رهبری در امپراتوری ایران آماده شد. خشایارشا از کودکی آموزش‌های گسترده‌ای در استراتژی نظامی، حکومت‌داری و سنت‌های غنی فرهنگی و مذهبی ایران فرا گرفت. به عنوان پسر پادشاه، او روند حکمرانی پدرش را از نزدیک مشاهده کرد و تجربه ارزشمندی در اداره بخش‌های گسترده تحت کنترل ایران، از مصر تا هند، به دست آورد. این آمادگی به خشایارشا کمک کرد تا زمانی که در سال ۴۸۶ پیش از میلاد پس از مرگ داریوش به قدرت رسید، به خوبی از عهده امور برآید.
به گفته مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید یکی از اولین اقدامات مهم خشایارشا به عنوان پادشاه، سرکوب سریع یک شورش در مصر بود که در اواخر دوران حکومت پدرش آغاز شده بود. او با بسیج ارتشی عظیم به دلتای نیل لشکرکشی کرد و به سرعت کنترل پارس را بر این منطقه بازگرداند.
عسکری چاوردی خاطرنشان کرد: با تثبیت سلطه شاهنشاهی هخامنشی بر مصر، خشایارشا توجه خود را به دولت‌شهرهای یونانی معطوف کرد که از شورش اولیه ایونیا علیه حکومت هخامنشی حمایت کرده بودند. در سال ۴۸۰ پیش از میلاد، او تهاجمی گسترده به سرزمین یونان آغاز نمود و ارتش و ناوگان عظیمی را از طریق هلسپونت به قلمرو یونانی هدایت کرد. این حمله نظامی به عنوان دومین تهاجم ایرانیان به یونان شناخته می‌شود و به یکی از مشهورترین درگیری‌های جهان باستان تبدیل شد.
خشایارشا به ابتکارات مذهبی و فرهنگی توجه ویژه ای داشت
این پژوهشگر و استاد دانشگاه گفت: خشایارشا به ابتکارات مذهبی و فرهنگی توجه ویژه ای داشت و از اهورامزدا، بزرگترین ایزد آئین مزدیسنا، دین غالب در امپراتوری ایران، حمایت کرد. در زمان سلطنت او، آتشکده‌ها و اماکن مذهبی متعددی در سرتاسر قلمرو هخامنشیان ساخته شد.
وی بیان کرد: با وجود دستاوردهای چشمگیر خشایارشا، دوره فرمانروایی او فاقد چالش نبود. در سال ۴۶۵ پیش از میلاد، پس از حکمرانی تقریباً ۲۱ ساله، او توسط اعضای دربار خود به قتل رسید. پسر او، اردشیر اول، جای او را بر تخت سلطنت هخامنشیان گرفت.
داستان زندگی خشایارشا نمادی از ظهور و سقوط امپراتوری‌های بزرگ است
به گفته علیرضا عسکری چاوردی میراث خشایارشا به عنوان یکی از قدرتمندترین و تأثیرگذارترین حاکمان جهان باستان غیرقابل انکار است. مبارزات نظامی، پروژه‌های معماری و ابتکارات مذهبی او جایگاه برجسته او را در تاریخ تثبیت کرده است. اگرچه تهاجم او به یونان با شکست مواجه شد، اما دوره سلطنت خشایارشا اوج گسترش و توسعه فرهنگی امپراتوری هخامنشی به شمار می‌رود.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در پایان گفت: امروزه خشایارشا به عنوان یک شخصیت تاریخی چندوجهی شناخته می‌شود که جاه طلبی، بینش و سرانجام سقوط او همچنان مورد بررسی و مطالعه محققان است. داستان زندگی او نمادی از ظهور و سقوط امپراتوری‌های بزرگ و قدرت پایدار روح انسانی در برابر چالش‌ها است.
